Prostat Kanseri Tanısında Yeni Dönem Daha Spesifik PSA ile Doğru Tanı Şansı Önemli Oranda Artıyor

IsoPSA’ya Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA Onayı): Prostat Tanısında Yeni Dönem

Prostat kanseri erkelerde en sık görülen kanser türüdür. Prostat kanserinde PSA tarama ve tanı amaçlı yaygın kullanılır.

PSA ( Prostat Spesifik Antijen), prostat bezindeki hücreler tarafından üretilen bir proteindir. Kandaki PSA düzeyi, basit bir kan testi ile ölçülür.

PSA testi, özellikle:

• Prostat kanseri riskini değerlendirmede,
• Prostat büyümesi (BPH) gibi iyi huylu durumları incelemede,
• Prostat iltihaplarını (prostatit) değerlendirmede,
• Tedavi sonrası takip amacıyla yaygın olarak kullanılır.

Yüksek PSA, mutlaka kanser olduğumuz anlamına gelmez; yaş, prostat büyümesi, enfeksiyon gibi birçok faktör PSA’yı yükseltebilir. Bu nedenle PSA genellikle tek başına değil, diğer testler ve klinik bulgularla birlikte değerlendirilir.

PSA kanser dışı nedenlerle artması nedeniyle çok sayıda erkeğe gereksiz biyopsi yapılmak zorunda kalınır. Buna bağlı psikolojik stres, maddi kayıp ve komplikasyonlar olabilmektedir.

Yeni geliştirilen bir test gereksiz işlemleri önemli oranda azaltabilir.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi, Cleveland Diagnostics tarafından geliştirilen IsoPSA® in vitro tanı kitine, prostat spesifik antijen (PSA) düzeyleri yüksek olan 50 yaş ve üzeri erkek hastalarda prostat biyopsisine karar verilmesine yardımcı bir test olarak onay verdi. ¹ Onayın, Premarket Approval (PMA) süreci kapsamında gerçekleştiği bildirildi.

IsoPSA in vitro tanı kiti, IsoClear™ platformunu kullanarak kandaki protein biyobelirteçlerini yapısal düzeyde inceleyip hastalığa ilişkin kritik bilgileri ortaya koyuyor. Ayrıca IsoPSA, 2025 NCCN Prostat Kanseri Erken Tanı Kılavuzu ile 2023 Amerikan Üroloji Derneği/Ürolojik Onkoloji Derneği Prostat Kanseri Erken Tanı Kılavuzu gibi klinik uygulama rehberlerinde de yer alıyor.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi onayı, 50 yaş ve üzeri, toplam PSA’sı 4 ng/ml ve üzerinde olan erkeklerde IsoPSA’nın yüksek dereceli ve tüm derecelerdeki prostat kanseri riskini belirlemedeki tanısal performansını değerlendiren geniş ölçekli, prospektif bir çalışmadan elde edilen klinik kanıtlar ile destekleyici analitik doğrulama çalışmalarına dayandı.²

Çok merkezli prospektif çalışmada, yüksek dereceli prostat kanseri prevalansı %35,6, herhangi bir prostat kanseri prevalansı ise %58,9 olarak bulundu. IsoPSA indeks değerleri; benign, düşük dereceli ve yüksek dereceli prostat kanseri grupları arasında kademeli bir artış gösterdi.

Ayrıca IsoPSA’nın, hem yüksek dereceli hem de tüm derecelerdeki prostat kanseri için toplam PSA ve serbest PSA yüzdesinden (fPSA) daha iyi performans gösterdiği bildirildi. Yüksek dereceli prostat kanseri riskinde eğri altındaki alan (AUC), IsoPSA için 0,783 (95% GA, 0,752-0,814) iken toplam PSA için 0,672 (95% GA, 0,639-0,706) ve serbest PSA yüzdesi için 0,724 (95% GA, 0,690–0,758) olarak hesaplandı (P < .001). Toplam PSA düzeyi 4–10 ng/ml aralığında olduğunda da IsoPSA’nın fPSA’ye göre belirgin bir doğruluk avantajı olduğu gözlendi.

Yüksek dereceli prostat kanseri için IsoPSA’nın duyarlılığı 0,902, özgüllüğü 0,455, pozitif prediktif değeri (PPV) 0,477 ve negatif prediktif değeri (NPV) 0,893 olarak bulundu. Toplam PSA’da duyarlılık ve özgüllük sırasıyla 0,931 ve 0,202; PPV ve NPV 0,361 ve 0,858 iken, fPSA’de bu değerler sırasıyla 0,947 ve 0,137; PPV ve NPV ise 0,382 ve 0,820 olarak hesaplandı.

Her derece prostat kanseri için IsoPSA’nın duyarlılığı 0,887, özgüllüğü 0,416; PPV ve NPV’si 0,685 ve 0,720 olarak bildirildi. Toplam PSA’da duyarlılık 0,883, özgüllük 0,214; PPV ve NPV 0,599 ve 0,580 iken, fPSA’de bu değerler sırasıyla 0,927 ve 0,156; PPV ve NPV ise 0,621 ve 0,590 oldu.

Seçilen IsoPSA indeks eşik değerleri, düşük riskli hastalarda yüksek dereceli biyopsilerin yaklaşık %46’sının ve herhangi bir derecedeki biyopsilerin %42’sinin gereksiz yapılmasını önleyebileceğini gösterdi. IsoPSA’nın klinik açıdan önemli alt gruplarda da doğruluğunu koruduğu belirtildi.

Cleveland Diagnostics başkanı ve CEO’su Dr. Arnon Chait, basın açıklamasında şunları söyledi:  “FDA onayı, Cleveland Diagnostics’in hekimlere ve hastalara kanseri en tedavi edilebilir ve en yüksek sağkalım şansı sunan erken dönemde tespit etme fırsatı oluşturma misyonunda önemli bir kilometre taşıdır. Ticari stratejimizi uygulamaya ve IsoPSA’nın erişilebilirliğini artırmaya odaklanmaya devam ediyoruz.”

Çalışmaya, Ağustos 2015 ile Ağustos 2020 arasında prostat biyopsisi planlanan 1839 erkek hasta dahil edildi. Bu hastaların 205’i prevalidasyon, 888’i validasyon aşamalarında değerlendirildi. Analitik faktörler nedeniyle bazı hastaların IsoPSA analizlerine dahil edilememesi nedeniyle toplam PSA ve serbest PSA’nın değerlendirildiği gruplar daha genişti.

IsoPSA testi iki aşamalı bir uygulama içerdi. İlk aşamada, özel bir sulu iki fazlı fizikokimyasal sistemden oluşan IsoPSA Reaktifi kullanılarak plazma örneklerindeki PSA yapısal varyantları moleküler yapı ve protein-protein etkileşimlerine göre ayrıştırıldı. İkinci aşamada ise hem özgün plazma örneklerinde hem de IsoPSA Reaktifi üst fazında toplam ve serbest PSA düzeyleri, FDA onaylı immünoassay testleriyle ölçüldü.

Çalışma; prevalidasyon ve validasyon olmak üzere iki aşamalı olarak tasarlandı. Prevalidasyon aşamasında, ROC analizleriyle yüksek dereceli ve tüm derecelerdeki prostat kanserinde %90’ın üzerinde duyarlılık sağlayacak IsoPSA indeks eşik değerleri belirlendi. Validasyon aşamasında ise bu eşik değerlerin doğrulanması, IsoPSA’nın genel tanısal performansının değerlendirilmesi, IsoPSA’nın toplam PSA ve fPSA ile karşılaştırılması ve klinik açıdan önemli alt gruplarda performans analizleri gerçekleştirildi.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi onayı, IsoPSA’nın benign PSA yükselmelerini yüksek dereceli kanserden ayırt etmedeki değerini ve klinik faydasını ortaya koyuyor.